Bir Kəsə Şəhid Hökmü Vermək!

Sual:

Möhtərəm Şeyx! Peyğəmbər səllallahu aleyhi va səlləm demişdir; “Şəhidlərin seyyidi Həmzədir..” Bir kəsi şəhid adlandırmağın qaydası nədir? Döyüşdə ölən bir kəsə şəhid demək olarmı? Yaxud saleh bir insan həbs edilir və zindanda vəfat edir, o kəsə şəhid demək icazəlidirmi?

   Şeyx İbn Useyminin cavabı:

   Şübhəsiz ki, şəhid sözü insanın sevdiyi bir sözdür. Uca Allah buyurur; “Şəhidlər isə öz Rəbbi yanındadırlar. Onların öz mükafatları və öz nurları vardır.” {Hədid 19}

   Lakin Allah Rasulu səllallahu aleyhi va səlləmin şəhid adlandırdıqlarından başqa bir kəsi xüsusiləşdirərək şəhid adlandırmaq olmaz. Əgər görsək ki, bir nəfər kafirlərlə döyüşüb öldürüldü. Biz ona şəhid demirik. Fəqət deyirik; “Şəhidlərdən olmasını diləyirik! Yaxud ümumi olaraq deyirik ki, Allah yolunda öldürülən hər kəs şəhiddir. Çünki şəhadət bizdən gizli olan bir məsələdir və qəlbdəki niyyətə bağlıdır. qəlbdə olan niyyət isə bizə məlum deyil. Məhz bu səbəbdən də, Peyğəmbər səllallahu aleyhi va səlləm buyurmuşdur; “Hər yaralanan kəs Allah yolunda yaralanmır. Uca Allah onun yolunda yaralanan kəsin kim olduğunu daha yaxşı bilir!” Məsələyə bu cür yanaşmaqın ehtiyyatlı yanaşmadır. Sanki Peyğəmbər səllallahu aleyhi va səlləm demək istəyir ki; “Hər öldürülən, yaxud yaralanan kəsin Allah yolunda olduğuna hökm verməyin. Çünki Allah həqiqətən, Onun yolunda kimin yaralandığını yaxşı bilir.” Belə olduğu təqdirdə, biz məsələni zahirinə görə qiymətləndirmirik. Yəni, demirik ki, filankəs şəhiddir. Çünki ola bilsin ki, onun qəlbində nəsə olsun, lakin biz bundan xəbərsiz olaq. Ola bilər ki, kimsə ona “Şücaətlidir!” desinlər deyə döyüşür. Ola bilsin ki, milliyətçilik uğrunda vuruşur, yaxud təəssübkeşlikdən dolayı vuruşur. Və ola bilər ki, Allah kəliməsinin uca olması uğrunda döyüşür. Məhz bu Allah yolunda döyüşməkdir. Yəni, bu niyyətə bağlıdır. İkincisi, biz demirik; “Filankəs şəhiddir!” Çünki onun şəhid olduğunu söyləsək, gərək onun Cənnətlik olduğuna da şahidlik edək. Çünki şəkk yoxdur ki, hər bir şəhid Cənnətlikdir. Biz isə Peyğəmbər səllallahu aleyhi va səlləmin şahidlik etdiklərindən başqa, kiminsə müəyyən olaraq Cənnət əhli olduğuna şahidlik edə bilmərik. Ola bilər ki, biz kiminsə şəhid olduğunu deməyək, lakin həqiqətdə isə, o, Allah dərghahında şəhidlərdən sayılsın. Bizim ona şəhid deməməyimizin ona bir zərəri varmı? Xeyr!

  Yaxud ola bilər ki, biz kiməsə şəhid deyək, lakin həqiqətdə isə, o, Allah qatında şəhidlərdən sayılmasın. Belə olan halda, bizim ona şəhid deməyimizin ona heç bir faydası yoxdur! Bir halda ki məsələ belədir, elə isə nə üçün bilmədiyimiz bir şey haqda susmayaq? Lakin (ümmi olaraq) deyirik ki, kim Allah yolunda vuruşarsa, o şəhiddir. Həmin şəxsin Allah yolunda döyüşənlərdən və şəhidlərdən olmasını diləyirik!

[ Şeyx İbn Useyminin səs yazısından alıntı]