Fitrə zəkatını çıxartmaq:
Kişi və qadına azad və qula varlı və kasıba sağlam və xəstəyə vacibdir.
Həmçinin ana bətnində olan uşağın adından çıxartmaq müstəhabdır, yəni bəyənilir.
Fitrə zəkatın hikmətlərindən.
Allahın nemətinə şükür növüdür. Yəni, Allah ﷻ sənə oruc tutmağı nəsib edib və buna görə də, Allaha şükür edirsən.
Bədənin bir növ zəkatıdır. Zəkatı çıxartmaqla, Allaha ﷻ şükür edirsən ki, səni bu günə kimi yaşadıb.
Kasıb və fəqirlərə köməkdir, onları sevindirər.
Zəkatını vaxtında çıxardan, savab qazanar.
Fitrə zəkatını çıxartmaq vaxtı.
Fitrə zəkatı, bayram namazına qədər çıxardılır. Ondan sonra isə adi sədəqə kimi sayılır. Ona görə də, tez çıxartmağa tələsin. Rəsulullahın ﷺ əshabələri رضي الله عنهم bayramdan qabaq bir, iki və bəziləri üç gün öncə çıxarardılar.
Diqqət: Fitrə zəkatını bilərəkdən bayramdan sonraya saxlayıb çıxartmaq isə, bəzi alimlər qəbul olmadığını və haram olduğunu buyurublar.
Fitrə zəkatın miqdarı.
Fitrə zəkatın miqdarı 3 kq. ərzaq edir və bu miqdar əfzəl sayılır.
Yəni, hər ailə üzvünə 3 kilo müəyyən növ ərzaq çıxarmaq lazımdır.
Misal üçün: ailədən bir nəfər 3 kilo düyü, digər ailə üzvü 3 kilo yenə düyü və ya noxud və ya başqa növ ərzaqdan çıxarda bilər.
Fitrə zəkatı kimə verilir?
Fitrə zəkatı kasıblara və fəqirlərə verilir.
Fitrə zəkatını pulla çıxartmaq caiz deyil.
Yəni, 3 kilo düyü əvəzinə 3 kilonun pulunu vermək olmaz. Bu cür etmək sünnəyə ziddir.
Fitrə zəkatdan əlavə nə versəniz (çay, şəkər, yağ, meyvə-tərəvəz, ət və sairə) savabdır, Allah عز وجل sizə bu əməlinizə görə Firdous cənnəti nəsib etsin.
Allah ﷻ buyurur:
﴿... وَمَا تُنْفِقُوا مِنْ خَيْرٍ فَلِأَنْفُسِكُمْ ۚ وَمَا تُنْفِقُونَ إِلَّا ابْتِغَاءَ وَجْهِ اللَّهِ ۚ وَمَا تُنْفِقُوا مِنْ خَيْرٍ يُوَفَّ إِلَيْكُمْ وَأَنْتُمْ لَا تُظْلَمُونَ ﴾ الآية
《... Xərclədiyiniz hər bir sədəqə özünüz üçündür. Siz onu ancaq Allahın Üzünü dilədiyinizə görə sərf edirsiniz. Malınızdan Allah yolunda nə xərcləsəniz, əvəzi sizə tam verilər və sizə zülm edilməz》
(Əl-Bəqərə sürəsi, 272 ayə)
Fitrə zəkatı hansı növ ərzaqlardan çıxardılır?
Hər ölkənin, şəhərin yemək adətinə görə və həmin məntəqədə yeyilən əsas ərzaqlardan verilməlidir.
Ona görə də, bu məsələdə məmləkətdən məmləkətə, bəldədən bəldəyə fərq var.
Məsələn, Azərbaycanda əsas ərzaqlardan hesab olunan:
düyü (3 kq) un (3 kq) və ya un məmulatları, makaron 3 kq, vermişel 3kq və sairə.
kişmiş (3 kq)
noxud (3 kq)
mərci (3 kq)
lobya (3 kq)
qarabaşaq (qrecka) (3 kq)
Və sairə ərzaqlardan 3 kq təxminən çıxardılır.
Diqqət: Fitrə zəkatını duz, şəkər, çay, yağ və ona oxşar ərzaqlardan çıxartmaq olmaz. Bu növ ancaq zəkatla əlavə vermək olar. Yuxarıda qeyd etdiyim kimi._
Ən əfzəlini çıxardın.
Kasıb və fəqirin fitrə zəkatını çıxartmağa imkanı yoxdursa, o, heç nə çıxartmır.
Allah ﷻ buyurur:
﴿ لَا يُكَلِّفُ اللَّهُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا...﴾ الآية
《Allah hər kəsi yalnız onun qüvvəsi çatdığı qədər mükəlləf edər...》.
(Əl-Bəqərə sürəsi, 286 ayə)
Allah ﷻ buyurur:
﴿لِيُنْفِقْ ذُو سَعَةٍ مِنْ سَعَتِهِ ۖ وَمَنْ قُدِرَ عَلَيْهِ رِزْقُهُ فَلْيُنْفِقْ مِمَّا آتَاهُ اللَّهُ ۚ لَا يُكَلِّفُ اللَّهُ نَفْسًا إِلَّا مَا آتَاهَا ۚ سَيَجْعَلُ اللَّهُ بَعْدَ عُسْرٍ يُسْرًا﴾ الآية
《Var-dövlət sahibi öz varına görə xərcləsin. İmkanı az olan isə Allahın ona verdiyindən xərcləsin. Allah heç kəsin üzərinə Özünün ona verdiyi nemətdən artıq yük qoymaz. Allah hər bir çətinlikdən sonra asanlıq verir》.
(Ət-Talaq sürəsi, 7 ayə)
Diqqət: Lakin, ona fitrə zəkatından kifayətdən artıq verilibsə, o zaman həmin artıqdan başqa kasıb və fəqirlərə fitrə zəkatını çıxartmalıdır.