Deməli, Abbasi xilafətinin son vaxtlarında, hicrətin 6-cı əsrində Kəbə ətrafında hər məzhəb üçün bir məqam inşa edilmişdi. Hər məzhəbin tərəfdarları özlərinə ayrılmış xüsusi yerdə namaz qılırdılar və bir məzhəb nümayəndəsi digərinin arxasında durub namaz qılmırdı. Korkoranə "məzhəb təəssübkeşliyi" insanları bir-birinin arxasında namaz qılıb bir ümmət olmaqdan belə yayındırmışdı.
Kəbədə «Mizyab»la üzbəüz yerdə hənəfilər («Hicri İsmail» tərəfdən uzanan, yağış suyunun axması üçün düzəldilən kiçik kanala deyilir), «Yəmən küncü» ilə üzbəüz yerdə malikilər, «İbrahim məqamı»nın arxasında şafilər, «Qara daş» və «Yəmən küncü» arasındakı məsafə ilə üzbəüz hənbəlilər namaz qılırdılar. Namazları ardıcıl qılırdılar. Əvvəlcə şafilər, sonra hənəfilər, sonra malikilər, sonra da hənbəlilər namazlarını qılırdılar. Zeydlər üçün də bir yer ayrılmışdı. Lakin, məğrib namazı vaxtı vəziyyət daha da acınacaqlı olurdu. Məğrib namazının vaxtı qısa olduğundan məzhəblər namazlarını eyni vaxtda dörd müxtəlif yerdə, dörd imamın arxasında qılmalı olurdular. Bu zaman isə səslər bir-birinə qarışırdı. İnsanlar namazda tez-tez çaşır və səhv səcdəsi etməyə məcbur olurdular.
Kəbənin yanında "məzhəbçilərin" törətdikləri bu bidətdən danışanlardan biri də ibn Cubeyr olmuşdur ki, o, hicrətin 579-cu ilində həcc ziyarətində şahidi olduğu qarışıqlıqdan ətraflı şəkildə danışmışdır. «Rihlətu ibn Cubeyr» kitabı, 70-ci səhifəyə baxa bilərsiniz.
O qeyd etmişdir ki: «Bəzən maliki (məzhəbindən olan) şafi və hənəfi imamın səsinə tabe olub rukuya gedir və ya hansısa başqa (məzhəbdən olan) imamın səsiylə salam verirdi (yəni, öz imamını qabaqlayırdı)
Sən hər bir kəsin səhv səcdəsi etməkdən qorxduğu üçün sakitcə öz imamını (və ya imamın sözlərini təkrarlayan) müəzzinin səsini dinlədiyini görərdin.
Bununla yanaşı bir çox insanlar səhv səcdəsi edirdilər.» (Rihlətu ibn Cubeyr, səh 70)
Bu bidət, alimlərin çəkindirməsinə baxmayaraq uzun müddət, beş əsr boyunca məzhəb təəssübkeşləri tərəfindən davam etdirilmişdir. Hal-hazırda isə Allaha həmd olsun ki, Kəbədə bu bidət yoxdur və ümmət bir imamın arxasında namaz qılır.»
(Ətraflı bax, Tərixu iməratul-Məscidil-Haram, səh 233)
Yazdı: Sahib Əsədov
