Nur Surəsi 31-ci Ayədəki “Zinət” Nədir?

Müəllif: Əbu Muaz Seyfullah

Tərcümə: Darul İttiba

   "Mömin qadınlara da söylə: Onlar da gözlərini haramdan çəkinsinlər və iffətlərini qorusunlar. Özbaşına kənarda zinətlərini göstərməsinlər və baş örtülərini yaxalarının üzərinə qoysunlar. zinətlərini; ərlərindən, atalarından, yaxud ərlərinin atalarından, oğullarından, ərlərinin oğullarından, qardaşlarından, qardaşlarının oğullarından, bacılarının oğullarından, öz qadınlarından, əlləri altındakılardan (kölə və cariyələrindən), qadına ehtiyacı olmayan iqtidarsız kişilərdən, təbii olan xidmətçilərdən və qadınların övrət yerlərini hələ bilməyən uşaqlardan başqasına göstərməsinlər . Zinətlərini gizlədikləri şeylərin görünməsi üçün ayaqlarını yerə vura-vura yeriməsinlər. Ey möminlər! Hamınız Allaha tövbə edin də, nicat tapasınız. " { Nur 31}

    Allahu Təala bu ayədə əmiləri və dayıları zikr etməmişdir. Bunun səbəbi əmi və dayıların məhrəmi olmaması deyil. İkrimə və Şabi belə demişlər:

  "Bu ayədə əmi və dayı zikr edilməmişdir. Çünki onlar öz oğullarına vəsifləndirirlər. Qadın əmi və dayı yanında hicabı (üzünü) aça bilməz. " [Səhih Maqtu. İbni Əbi Şeybə (4/13); Əhməd, Ahkamun-Nisa (31)]

   Ərə gəlincə; bütün bunlar (bu qadağalar) onun üçündür və qadın bir başqasının hüzurunda olmadığı şəkildə onun üçün bəzənib geyinər.

   Alimlər belə demişdirlər: Ayədə halal olmayan şeylərdən baxışları qısmaq və Allahın haram etdiyi şeylərdən fərci qorumaq əmr edilmiş, qəsdsiz olaraq öz-özlüyündə görünən xaricində zinəti göstərmək qadağan edilmişdir.

Bu ayə məhrəmlərə göstərilə biləcək sərhədi yalnız zinət olaraq açıqlayır.

   Naməhrəmlərə gəlincə; "Öz özlüyündə görünən istisna, zinətlərini göstərməsinlər və baş örtüklərini yaxalarının üzərinə çəksinlər" buyurulmuşdur.

   Yenə burada gizli zinətləri ərlərindən, atalarından və ayədə zikr edilənlərdən başqalarına göstərməkdən qadağa var. Ayədə qadının gizli zinətlərini bu kəslərə göstərməsinin mübah olduğu bildirilməkdədir. Ayənin özləri haqqında nazil olduğu zamandakı qadınların ənənəsində məhrəmləri yanında göstərdikləri gizli zinətlər nə idisə, onları, bu ayədə sayılan kəslərə göstərə bilər. Qadının ərinə qarşı batini zinətlərini göstərməsi isə daha başqa dəlillər ilə xüsusiləşdirilmişdir.

   İbni Məsud radıyallahu anh; Ayədəki "öz özlüyündə görünən istisna olmaqla zinətlərini açmasınlar" ifadəsi haqqında deyir ki;

   "Ziynət iki cürdür; görünən zinət və yalnız ərinin görə biləcəyi gizli zinət. Görünən zinət; Ərəb qadınlarının geyməyi adət etdikləri paltarlarının üzərinə geydikləri örtüklər ilə paltarlardır. Gizli zinət isə ərindən başqasına göstərməsi caiz olmayan; sürmə, üzük, bilərzik kimi şeylərdir. " [Səhih. İbni Əbi Şeybə (4/284); Təfsiru Abdirrəzzaq (4/495); İbn Əbid-Dunya, əl-İyal (404); Tahavi, Şərhi Məanil-Asar (4/332); Təbəri (17/256, 264); Təbərani (9 / 228); İbnu Qatan, Kitabun-Nazar (s136); İbn Həbib, Gayə və Nihayə (s.215)]

Digər rəvayətdə ləfzi belədir:

"Ziynət iki cürdür: Ziynətuz-Zahira (açıq zinət) ki, o paltardır. Digəri isə gizlənən xalxal, sırğa və bilərziklərdir. " [Səhih. Təbəri (17/256); İbn Əbi Xatim (14395)]

Yenə İbn Məsud radıyallahu anh; "Zinətlərini öz-özlüyündə görünən istisna olmaqla" cümləsindəki zinət paltardır. Necə ki "Məscidə hər çıxışınızda ziynətinizi " {Əraf 31}  ayəsində də paltar nəzərdə tutulur "demişdir. [Səhih. Təbəri (17/257)]

İbn Abbas radıyallahu anhuma dedi ki:

"Ayədə keçən görünən zinət; üz, göz sürməsi, əldəki xına və üzükdür. Bunlar evinə gələn insanlara görünər." [Həsən. İbn Cərir ət-Təbəri (17/259)]

İbn Abbas radıyallahu anhuma'nın nəzərdə tutduğu kəslər, qadının yanına girə bilən əri xaricindəki məhrəmləridirlər.

   Bunu ayrıca bu ləfızlə rəvayət etdilər: "İbn Abbas radıyallahu anhuma "zinətlərini göstərməsinlər" ayəsi haqqında; "Qadın xalxalını, qolluğunu, boğazını və saçlarını ərindən başqasına göstərə bilməz" dedi.” [Həsən. İbn Əbi Hatim (8/2576); İbn Abdilbərr, ət-Təmhid (16/230); Beyhəqi (7/94); Təbəri (17/267)]

Bu İbn Əbi Xatimin ləfzidir. Beyhakinin ləfzi belədir:

 "Bu insanlara göstərə biləcəyi zinətləri sırğaları, boyunbağısı, bilərzikləridir. Xalxal, pazubəndi, boynunu və saçlarını isə yalnız ərinə göstərə bilər." [Həsən. Təbəri (17/264, 267)]

İbn Abbas radıyallahu anhuma'dan digər rəvayət bu şəkildədir:

 "İbn Abbas; "Zinətlərini göstərməsinlər" ayəsi haqqında: əl və üzü (göstərməsinlər) deməkdir "dedi. [Səhih. İbn Əbi Şeybə (4/283); İbn Əbi Hatim, Təfsir (8/2574)]

   Ayədə "zinətlərini ərlərindən, atalarından ... başqasına göstərməsinlər" cümləsiylə nəzərdə tutulan zinəti, İslam alimləri açıqlamışdırlar.

Beyhəqi dedi ki: "Qadının bu ayədə sayılan kəslərə göstərə biləcəyi zinətlər; sırğaları, gərdanlığı, bilərzikləri və saçıdır. Xalxal, pazubənd və sinəsini isə ərindən başqasına göstərə bilməz. Mucahid dedi ki:

"Bunlar sırğalar, dirsəklər və ayaqlarıdır." [Beyhəqi, Sünən (7/151)]