Müsabiqələr Və Yarışlar!

 Tərcümə; Darul İttiba  

Müsabiqələr və yarışlar üç növdür;

   Birincisi: Şəriətə uyğun bir qayəsi olanlar... Bunların mükafatlı, ya da mükafatsıw oynanması mübahdır. Dəvə və at yarışları, atıcılıq müsabiqələri kimi. Qüvvətli görüşə görə buna -Quran əzbəri kimi- şəri elmlərlə bağlı müsabiqələr də daxildir.

   İkincisi: Özü mübah olan (amma üzərinə mükafat qoyulması caiz olmayan) müsabiqələr... Namazları keçirmə, övrət bölgələrini açma kimi haramların işlənmədiyi futbol oyunları və qaçış yarışları buna nümunədir. Bunların mükafatsız olaraq oynanılması caizdir.

   Üçüncüsü: Özü haram olan, ya da harama götürən yarışlar... Məsələn; “Gözəllik yarışları” olaraq isimləndirilən fəsad müsabiqələri, içində üzə vurmaq olan -ki üzə vurmaq haramdır- boks oyunları, ya da qoç döyüşü, xoruz döyüşü... şəklində düzəldilən müsabiqələr...

   Allah Azzə və Cəllə möminlərin xüsusiyyətləri haqqında belə buyurmuşdur; “Boş işlərdən üz çevirənlər onlardır.” {Muminun 3}

   İbn Kəsir rahiməhullah, bu ayənin təfsirində belə demişdir; “Yəni batildən üz çevirərlər. Batil isə şirk, günahlar və faydası olmayan söz və əməllərin hamısını əhatə edər.”

   “Onlar yalandan şahidlik etməz, lağlağı məclisinə rast gəldikdə oradan ləyaqətlə ötüb keçərlər.” {Furqan 72}

   Bu ayədə keçən zur'a şahidlik,  şirk, yalan şahidlik və müşriklərin əyləncələri kimi batil olan hər şeyi əhatə etməkdədir. Necə ki, Təbəri və Qurtubi təfsirlərində ümmətin sələfindən bu mövzuda bir çox rəvayətlər nəql edilməkdədir.

   Rasulullah səllallahu aleyhi va səlləm belə buyurmuşdur; “Yarış (müsabiqə) səbəbiylə mükafat ancaq at və dəvə yarışdırmaqla, ox və bənzər şeyləri atmaqda verilər.” [Səhih. Əbu Davud (2574); Tirmizi (1700); Nəsai (6/226); İbn Macə (2887); Əhməd (2/276, 358, 425, 474); Şafi, əl Umm (4/229); İbn Hibban (Məvərid 1638)]

   Uqbə b. Amir radiyallahu anhdan; Rasulullah səllallahu aleyhi va səlləm belə buyurmuşdur; “Adəmoğlunun yayıyla atdığı ox, atına təlim keçməsi və xanımıyla oynaşması xaricində hər əyləncəsi batildir.” [Həsən. Əbu Davud (2513); Tirmizi (1637); Nəsai (3578); İbn Macə (2811); Əhməd (4/144, 148); Hakim (2/104); Darimi (2449); Təbərani (17/341)]

   Bunun mənasına daxil olan silahlı təlim, qaçış yarışları və bənzərləri kimi insanın faydalanacağı, bədənini öyrəşdirəcəyi və düşmənə qarşı mübarizədə özünü qüvvətləndirən şeylər də belədir. İbnul qeyyim belə söyləmiş və bunu əlavə etmişdir; “Tənbəl insanların əyləndikləri nərd, şahmat, göyərçinlərlə oynama kimi əyləncə növlərinə gəlincə, bunlarda haqqa yardımcı olacaq bir ünsür yoxdur və bununla fərz olanları yerinə yetirmə istəyindən söhbət gedə bilməz. Bu, tamamilə sıxıntıdan ibarətdir.” [İbn Qeyyim, Təhzibu Sunəni Əbi Davud (3/371); Bəğavi, Şərhus Sunnə (10/383)]

   Ənəs radiyallahu anhdan; Rasulullah səllallahu aleyhi va səlləm belə buyurmuşdur; “Nə mən əyləncədənəm, nə də əyləncə məndəndir. Yəni nə batil məndəndir, nə də mən batildənəm.” [Həsən. Buxari, Ədəbul Mufrəd (785); Bəzzar (12/345); Təbərani, Əvsat (1/132); Beyhəqi (10/217); Beyhəqi, əl Ədəb (30); Darəkutni, əl Əfrad (37); İbn Asakir, Tarix (38/369); Əbu Ubeyd, əl Əmsal (s. 52); İbn Quteybə, Təvilu Muxtələfil Hədis (s. 293); İbnul Əsir, ən Nihayə (2/109); Muaviyə radiyallahu anhdan; Təbərani (19/343); İbn Əbi Hatim, əl İləl (2295); Cabir radiyallahu anhdan; əl İsmaili, Mucəm (№: 25); Beyhəqi (10/217); Deyləmi (5283); Muttalib b. Abdillah b. Hantəbdən mürsəl olaraq; Darəkutni, əl İləlDarəkutni ( (12/114)]

[Əbu Muaz Seyfullahın “Səhih İslam Fiqhi” kitabından alıntı]